Werkstress en kinderwens
Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Heb je een kinderwens en heb je veel stress door het werk? Maak een afspraak met je bedrijfsarts (ook arbeidsgeneeskundige genoemd). Heb je geen bedrijfsarts? Ga dan naar je huisarts, verloskundige of gynaecoloog, en bespreek hun advies met je werkgever.
Of en in welke mate stress gevolgen heeft voor de zwangerschap, verschilt van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies erg belangrijk.
Werkstress en zwanger worden
Werken is bijna altijd goed voor de gezondheid, ook tijdens de zwangerschap!
Maar ongezonde werkstress ontstaat als de volgende dingen tegelijk spelen:
- er is meer werk dan je op één dag kunt doen
- je hebt weinig invloed op het werktempo
- je hebt weinig invloed op de indeling van je werkzaamheden
- je hebt weinig steun van je baas of collega’s.
Een drukke baan hoeft geen probleem te zijn. Maar als je ongezonde stress hebt door het werk, zijn er risico’s voor de zwangerschap en geboorte.
Je zwangerschap en de baby
Door ongezonde stress kun je een te hoge bloeddruk krijgen tijdens je zwangerschap. Of een baby met een te laag geboorte gewicht. Een te hoge bloeddruk en een te laag geboortegewicht geven het kind een minder goede start na de geboorte.
Een licht verhoogde bloeddruk geeft over het algemeen geen problemen. Bij een veel te hoge bloeddruk werkt de placenta (moederkoek) vaak niet goed. Hierdoor kan je baby minder zuurstof en voedingsstoffen binnen krijgen. Dit vertraagt de groei. Je kind kan dan te licht geboren worden voor de duur van de zwangerschap. Daardoor is er meer kans op problemen tijdens de zwangerschap, de bevalling en daarna.
Later in het leven
Kinderen die veel te licht worden geboren hebben een grotere kans op blijvende ziekten zoals hersenbeschadiging. Te licht geboren kinderen hebben ook een grotere kans op ziekten op latere leeftijd, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte en ernstig overgewicht (obesitas).
Wat kun je doen?
Probeer iets aan de stress te doen. Het liefst nog voor je stopt met pil, spiraaltje of condoom en je zwanger kunt worden. Maar het kan ook nog als je al zwanger bent.
Je kunt er zelf op letten dat je zo min mogelijk stress van je werk hebt. Je kunt bijvoorbeeld de volgende dingen doen:
• Probeer jezelf in balans te krijgen en te houden. Ga na of je de laatste tijd meer werk hebt gekregen.
• Bedenk of het mogelijk is om je werk zelf in te delen.
• Ga in gesprek met je leidinggevende over een andere indeling van je werk.
Heeft jouw werk een bedrijfsarts? Ga er dan zo vroeg mogelijk naar toe. Dat kan al voordat je zwanger wordt. Je werk kan dan op tijd worden aangepast. Op het open spreekuur kun je terecht met vragen. Wat je met de bedrijfsarts bespreekt, valt onder het medisch geheim. Als jij dat niet wilt, vertelt de bedrijfsarts niet aan je leidinggevende wat jij met hem of haar besproken hebt. Als het nodig is, kun je het advies van de bedrijfsarts zelf bespreken met je leidinggevende/werkgever. Bespreek met je bedrijfsarts op welke manier je dat het beste kunt doen.
Je bedrijfsarts kan je ook verwijzen naar een maatschappelijk werker of psycholoog.
Heb je geen bedrijfsarts? Ga dan naar de huisarts. Als je al zwanger bent, bespreek het dan met de verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen voor meer informatie en een gericht advies contact opnemen met het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB).
Belangrijke punten voor het gesprek met je bedrijfsarts
- Bespreek welke dingen die bij jouw werk horen, jou stress geven.
- Zoek samen naar mogelijkheden om deze stress te verminderen. Het beste is om dat zo vroeg mogelijk te doen, liefst al vóórdat je zwanger wordt. Maar het kan ook nog als je al zwanger bent.
De bedrijfsarts kan met jou kijken wat mogelijk is in jouw werk. Jullie kunnen overleggen wat je met je werkgever kunt bespreken over aanpassing van je werk.
Wat moet de werkgever doen?
Werkgevers moeten er voor zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken. Je werkgever mag jou geen werk laten doen dat schadelijk kan zijn voor jou of je ongeboren kind. Volgens de wet moeten werkgevers zich aan de volgende regels houden:
- De werkgever moet zorgen dat je goed je werk kunt doen binnen redelijke grenzen.
- De werkgever moet nieuwe werknemers informatie geven over de risico’s van het werk, ook over het risico van werkstress en hoe het bedrijf daar mee omgaat.
- Het mag best druk zijn, maar niet te druk.
Blijft het risico op werkstress te groot? Dan is de werkgever verplicht om tijdens je zwangerschap mee te werken aan een oplossing. Dit geldt ook als je nog niet zwanger bent, maar zwanger wilt worden.
Twijfel je over de risico’s van werkstress? Vraag dan advies aan de bedrijfsarts. Je werk kan worden aangepast als het nodig is. Denk aan geen nachtdiensten meer draaien, minder zwaar werk en niet meer werken met chemische stoffen.
Meer informatie
- Informatieblad Stress door het werk (RIVM)
- Kinderen krijgen? Denk na over de risico's op uw werk (RIVM)
- Stress en kinderwens (zwangerwijzer.nl)
- Ik wil beter omgaan met stress (Thuisarts.nl)
- Arboportaal Kinderwens, zwanger, borstvoeding en werk (Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid)
- Lichamelijk zwaar werk tijdens de zwangerschap (RIVM)
- Animatie ‘kinderwens, zwangerschap en arbeidsrisico’s’ (Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid)
- Ik wil contact opnemen met de bedrijfsarts (Thuisarts.nl)
- App Werk en Zwangerschap (FNV)
- Arboportaal Beroepsziekten (Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid)
- Boek “Voordat je zwanger wordt. Wat vrouwen en mannen moeten weten.” Eric A.P. Steegers en Anjo Geluk (2022). Uitgeverij Garant. Zie o.a. hoofdstuk 19.
Bronnen
- Preconceptie indicatielijst (PIL) (CPZ, 2018)
- Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk (NVAB, 2018)
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.