Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Is bij een vorige zwangerschap je baby te vroeg geboren (na de 24e zwangerschapsweek en voor de 37ste zwangerschapsweek) en heb je een kinderwens? Dan kun je het beste vóórdat je weer zwanger wordt een gesprek hebben met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog.
 

De gevolgen van een eerdere vroeggeboorte voor een volgende zwangerschap verschillen van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies belangrijk.
 

Vroeggeboorte en zwanger worden
In Nederland wordt ongeveer 8 procent van de kinderen, voor de 37e week van de zwangerschap geboren. En 1,5 procent voor de 32e week. Als je baby geboren is na zwangerschapsduur van 24 weken zwangerschap maar voor de 37ste week, heet dit vroeggeboorte. Verloskundigen en artsen noemen dit een premature of preterme bevalling. Vroeggeboorten komen spontaan voor of als gevolg van medisch ingrijpen, bijvoorbeeld door een keizersnede (sectio).
 

Oorzaken
Je hebt meer kans op een spontane vroeggeboorte als je eerder een vroeggeboorte hebt meegemaakt. Bij een volgende zwangerschap heb je dan gemiddeld bijna vijf keer zoveel kans op een vroeggeboorte.
De kans op een vroeggeboorte is ook groter als de moeder ongezond leeft. Bijvoorbeeld als je rookt, drugs gebruikt (zoals cocaïne) of te weinig weegt. Andere oorzaken zijn afwijkingen aan de baarmoeder en zwanger zijn van een meerling.
Je baby kan ook te vroeg geboren zijn doordat hij of zij bijvoorbeeld niet goed groeide. Dan kan het niet meer veilig zijn voor de baby in de buik. De kans op zuurstoftekort wordt dan groter. Dan is het verstandiger om de baby eerder geboren te laten worden.
 

Hoe kun je kans op een vroeggeboorte verminderen?
Stoppen met roken, alcohol en drugs is belangrijk zodra je zwanger wil worden. Je kunt daarvoor hulp vragen bij je (huis)arts of verloskundige. Veranderen van deze gewoontes kan tijd kosten, informeer dus op tijd bij je arts. Zoek de manier die het beste bij jou past.
Ook van belang is om een volgende zwangerschap met een gezond gewicht te starten. Daarnaast moeten chronische ziekten zo goed mogelijk worden behandeld.
Als in je eerdere zwangerschap je baby geboren is voordat je 34 weken zwanger was, kun je medicijnen (progesteron) krijgen om de kans op weer een vroeggeboorte te verkleinen. Je zult dan verwezen worden naar een gynaecoloog.
Soms wordt geadviseerd om, vanaf een zwangerschapsduur van 14 tot 16 weken, regelmatig de lengte van de baarmoedermond te laten meten. Als de baarmoedermond lengte te kort blijkt, kun je een behandeling krijgen om de kans op vroeggeboorte te verkleinen. Dit is een operatie waarmee een bandje (cerclage) wordt aangelegd rondom de baarmoederhals, of eventueel een ring (Arabin pessarium).
 

Je zwangerschap en je baby
De gevolgen van de vroeggeboorte voor het kind zijn groter als het kind vroeger in de zwangerschap geboren is. Het geboortegewicht is voor een groot deel afhankelijk van de duur van de zwangerschap. Daarom wordt de baby dan ook vaker te licht geboren. Naast de vroeggeboorte kan de baby te licht zijn doordat hij of zij onvoldoende gegroeid is in de baarmoeder.
Baby’s die geboren worden voor 37 weken zwangerschap kunnen een moeilijke start hebben omdat hun organen nog niet volledig zijn ontwikkeld. Ze worden vaker opgenomen in het ziekenhuis op de couveuseafdeling. Zij hebben meer kans op longproblemen dan een baby die na 37 weken wordt geboren. Er zijn ook meer problemen met voeden (omdat ze nog niet goed kunnen zuigen en slikken) en meer kans op infecties. Ook krijgen ze later vaker leer- en gedragsproblemen dan op tijd geboren baby’s. De gevolgen zijn groter naarmate de baby vroeger in de zwangerschap wordt geboren.
De baby kan ook een te laag geboortegewicht hebben (voor de duur van de zwangerschap), doordat de baby niet goed is gegroeid. Baby’s met een groeiachterstand krijgen minder voedingstoffen. Daardoor is er meer kans op problemen tijdens de zwangerschap, de bevalling en daarna.
Een te laag geboorte gewicht vergroot ook de kans op ziekten op latere leeftijd, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte en ernstig overgewicht.
 

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts of verloskundige

• Het is belangrijk om voordat je weer zwanger wordt, te laten onderzoeken wat bij jou de oorzaak kan zijn van de eerdere vroeggeboorte. Die oorzaak kan niet altijd gevonden worden, maar dan kunnen wel medicijnen worden gegeven om de kans op weer een vroeggeboorte kleiner te maken. Vooral in de groep vrouwen die vóór de 34e zwangerschapsweek is bevallen lukt het soms om met medicijnen (progesteron injecties of tabletten) de zwangerschap langer te laten duren. Daarom is het belangrijk om voordat je weer zwanger kunt worden, een verwijzing naar de gynaecoloog te bespreken met de huisarts of verloskundige.
• Als je medicijnen gebruikt, is het altijd belangrijk om te bespreken welke medicijnen je vóór en tijdens de zwangerschap kunt gebruiken.
• Tot slot: het is van belang dat alle betrokken hulpverleners een geboortezorgplan in je dossier opnemen. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf naar te vragen.

Meer informatie

• Vroeggeboorte (deverloskundige.nl)
• Care4Neo (vereniging van ouders van couveusekinderen)
• Boek “Voordat je zwanger wordt. Wat vrouwen en mannen moeten weten.” Eric A.P. Steegers en Anjo Geluk (2022). Uitgeverij Garant. Zie o.a. hoofdstuk 23.

Bronnen

• Preconceptie Indicatielijst (CPZ, 2018)
• NHG-Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011).

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.