Vraag hulp of advies voordat je zwanger wordt
Wil je zwanger worden of ben je zwanger? Stop dan met roken. Dit geldt ook voor je partner (en/of zaaddonor). Je hebt dan meer kans om zwanger te worden en het is veel beter voor de gezondheid van je toekomstige kind en voor jouw gezondheid. Meeroken is ook schadelijk.
Vind jij of vinden jullie het moeilijk om te stoppen met roken? Jullie kunnen daarvoor hulp vragen bij je (huis)arts of verloskundige. Stoppen met roken is vaak niet makkelijk en kan tijd kosten, informeer daarom op tijd.

Roken en zwanger worden
Bij vrouwen die roken duurt het vaak langer om zwanger te worden. Zij zijn minder vruchtbaar. Behandelingen om zwanger te worden (bijvoorbeeld IVF: In Vitro Fertilisatie) hebben ook minder succes bij vrouwen die roken.
Mannen die niet roken hebben meer en beweeglijker zaadcellen waardoor de kans op zwangerschap toeneemt. Die beweeglijkheid van de zaadcellen is nodig om de eicel te bereiken en te bevruchten.
Een rokende man heeft minder zaadcellen, die ook minder beweeglijk zijn en meer kans op impotentie dan een niet-roker. Dit komt omdat nicotine de bloedvaten in de penis vernauwt waardoor er erectiestoornissen kunnen ontstaan.
 

Je zwangerschap en je baby
Als je rookt tijdens de zwangerschap is er een grotere kans op een miskraam, een zwangerschap buiten de baarmoeder (buitenbaarmoederlijke zwangerschap) en op het loslaten van de placenta (moederkoek). De baby kan ook minder goed groeien, te vroeg geboren worden en daardoor een te laag geboortegewicht hebben.
Baby’s die te vroeg worden geboren hebben vaker een moeilijke start omdat hun organen nog niet helemaal zijn ontwikkeld. Ze kunnen bijvoorbeeld problemen hebben met hun ademhaling, de bloedsomloop en zuurstofvoorziening in de hersenen. De gevolgen zijn groter als de baby vroeger in de zwangerschap geboren wordt.
De baby kan ook een te laag geboortegewicht hebben (voor de duur van de zwangerschap), doordat de baby niet goed is gegroeid. Baby’s met een groeiachterstand krijgen minder voedingstoffen. Daardoor is er meer kans op problemen tijdens de zwangerschap, de bevalling en daarna.
Kinderen die veel te vroeg of veel te licht worden geboren hebben een grotere kans op blijvende ziekten zoals hersenbeschadiging en zij kunnen zelfs overlijden. Een te laag geboorte gewicht vergroot bovendien de kans op het ontstaan van ziekten op latere leeftijd, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte en ernstig overgewicht.
 

Meeroken
Rook van mensen in de nabije omgeving wordt ook in jouw bloed opgenomen. Meeroken heeft daarom ook risico’s voor het kind. Je baby kan een te laag geboortegewicht hebben of te vroeg worden geboren.
Het advies is om zo veel mogelijk rokerige ruimtes te vermijden. Als je partner of andere huisgenoten roken, is het van belang dat deze in ieder geval niet in huis roken. Het beste is om samen te stoppen.
 

Na je zwangerschap
Ook na de geboorte is het niet goed voor je kind om te roken waar de baby of je kind bij is. Na de geboorte geeft roken in de buurt van de baby meer kans op wiegendood. Baby’s en kinderen die opgroeien in een omgeving waarin gerookt wordt hebben ook vaker astma of andere longziekten.
 

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts of verloskundige

Als jij of je partner rookt kun je moeilijker zwanger worden. Ook heeft het invloed op de gezondheid van je toekomstige baby. Ook na de geboorte is het niet goed voor je kind om te roken waar je kind bij is. Stop dus met roken voordat je zwanger bent. Vinden jullie het moeilijk te stoppen met roken? Jullie kunnen daarvoor hulp vragen bij je (huis)arts of verloskundige. Zij kunnen je helpen om te stoppen met roken.
Het is van belang dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een geboortezorgplan in je dossier opnemen. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier ook zelf naar te vragen.
 

Meer informatie

• Ik wil stoppen met roken (Trimbos-instituut)
• Stoppen met roken voor de zwangerschap (Trimbos-institiuut)
• Rookvrij zwanger? Dat bevalt beter! tijdschrift (Trimbos-institiuut)
• Rookvrij zwanger worden animatie (Trimbos-instituut)
• Boek “Voordat je zwanger wordt. Wat vrouwen en mannen moeten weten.” Eric A.P. Steegers en Anjo Geluk (2022). Uitgeverij Garant. Zie o.a. hoofdstuk 13.

Bronnen

• Preconceptie Indicatielijst (PIL) (CPZ, 2018)
• NHG-Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011) 

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.