Vraag advies vóórdat je zwanger wordt

Heb je multiple sclerose (MS) en een kinderwens? Maak dan vóórdat je stopt met anticonceptie zoals pil, condoom of spiraaltje een afspraak met je huisarts of specialist (neuroloog of gynaecoloog). MS kan invloed hebben op jouw gezondheid tijdens de zwangerschap, op de zwangerschap en op je ongeboren kind.
 

Of en welke gevolgen MS heeft voor de zwangerschap, verschilt van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies belangrijk.

MS en zwanger worden

MS heeft geen invloed op je vruchtbaarheid. De kans om zwanger te worden voor een vrouw met MS is hetzelfde als voor een vrouw zonder MS. Sommige medicijnen, zoals medicijnen die de kans op nieuwe MS-aanvallen (schubs) verkleinen, kunnen wel schadelijk zijn. Soms moet je stoppen met deze medicijnen. Het is heel belangrijk om dit vóór een zwangerschap te bespreken met je neuroloog of MS-verpleegkundige en met je gynaecoloog.

Bespreek je kinderwens met je neuroloog. Je neuroloog kan dan samen met de gynaecoloog een plan maken voor de behandeling vóór, tijdens en na de zwangerschap.

Je zwangerschap en je baby

Tijdens je zwangerschap worden de MS klachten vaak minder. Het aantal aanvallen kan minder worden. MS verergert in deze periode dus meestal niet. Ook wordt de MS in de toekomst niet erger door een zwangerschap. Tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen met MS soms wel meer last hebben van zwangerschapsklachten, zoals vermoeidheid.

MS geeft geen extra risico’s voor de zwangerschap en de baby. De zwangerschap verloopt meestal normaal. Meestal word je tijdens je zwangerschap begeleid door een gynaecoloog. Zolang je MS stabiel is en je weinig klachten hebt, zijn er geen extra controles nodig. Je kunt na overleg met je gynaecoloog, door een verloskundige begeleid worden tijdens de zwangerschap en je bevalling. Als het nodig is, zal je verloskundige weer overleggen met je gynaecoloog.

Bevallen kan op de natuurlijke manier. Bij ernstige vormen van MS wordt aangeraden om in het ziekenhuis te bevallen. Door MS klachten zoals vermoeidheid, spierzwakte of spasticiteit, kan de bevalling langzamer gaan. Daardoor is er meer kans op een kunstverlossing die altijd door een gynaecoloog wordt begeleid. Een kunstverlossing is een bevalling met bijvoorbeeld een tang of zuignap, of een keizersnee.

In het eerste maanden na de bevalling is de kans op een MS-aanval (schub) groter dan voor de zwangerschap. Daarna wordt de kans weer net als voor de zwangerschap. Bespreek met je neuroloog en gynaecoloog wanneer je weer mag beginnen met je MS medicijnen.

Kans dat de baby ook MS krijgt

De precieze oorzaak van MS is niet bekend. Waarschijnlijk zijn er verschillende oorzaken. Hoewel MS geen erfelijke ziekte is, is wel bekend dat als mensen directe familieleden hebben met MS, zij meer kans hebben op MS.

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts

• Als je medicijnen gebruikt, bespreek dan al voordat je zwanger kunt worden welke medicijnen je kunt gebruiken. Ook voor de periode waarin je borstvoeding geeft.
• Bespreek hoe het gaat met je klachten. Je kunt het best zwanger worden in een periode dat je weinig tot geen klachten hebt.
• Overleg bij klachten of een verwijzing naar een revalidatiearts nodig is. Een revalidatiearts kan advies geven over aanpassingen in je dagelijkse leven en over omgaan met spasmen tijdens de zwangerschap en erna.
• De begeleiding van je zwangerschap hangt af van de ernst van de MS. Heb je ernstige MS dan word je begeleid door een gynaecoloog en is het advies om in het ziekenhuis te bevallen. Als de MS stabiel is en je hebt geen klachten, dan kun je na overleg met een gynaecoloog door een verloskundige begeleid worden.
• Het is belangrijk om voor de bevalling te overleggen met je neuroloog over wat je kunt verwachten van de MS na de bevalling. Zo kun je je eventueel voorbereiden op die periode. Bijvoorbeeld door alvast hulp te regelen bij de verzorging van je baby.
• Moet je jezelf katheteriseren? Soms krijg je dan uit voorzorg antibiotica.
• Soms word je tijdens de zwangerschap al naar een anesthesist verwezen om te praten over mogelijke pijnbestrijding tijdens de bevalling.

Het is belangrijk dat alle betrokken hulpverleners samen een behandelplan voor je maken en in je dossier zetten. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf op aan te dringen.

Kenniscentrum medicijnen en zwangerschap 

Wil je voor of na het gesprek met je huisarts of specialist meer weten over de veiligheid van jouw medicijn? Ga dan naar de website van Moeders van Morgen Lareb. Daar kun je jouw medicijn opzoeken via https://www.lareb.nl/mvm-kennis.

Meer informatie

• Kinderwens, zwangerschap en MS (MS Vereniging Nederland)
• Multipele sclerose en zwangerschap (MS Zorg Nederland)
• MS en zwangerschap (MSweb)
• Multipele sclerose (MS) (Erfocentrum)
• Boek “Gezond zwanger worden. Handboek preconceptiezorg.” Eric A.P. Steegers, Annemarie Mulders, Yves Jacquemyn en Anjo Geluk (2023). Uitgeverij Garant. Zie hoofdstuk 14.

@ ZwangerWijzer 2023
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts en gebaseerd op richtlijnen en medisch-wetenschappelijke literatuur. De bronnen vind je in de Bronnenlijst ZwangerWijzer.