Medicijnen en kinderwens
Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Gebruiken jij en/of de aanstaande vader (of zaaddonor) medicijnen en wil je zwanger worden? Maak dan vóórdat je stopt met de pil, spiraaltje of condoom en zwanger kunt worden een afspraak met je huisarts of specialist. Of vraag advies aan de apotheker. Stop niet zonder overleg zelf met medicijnen die zijn voorgeschreven door een arts.
De gevolgen van medicijnen voor de vruchtbaarheid en de zwangerschap verschillen van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies erg belangrijk.
Medicijnen en zwanger worden
Medicijnen kunnen er voor zorgen dat je minder vruchtbaar bent. Tijdens een zwangerschap kunnen jouw medicijnen bij de ongeboren baby terecht komen. Dat kan schadelijk zijn voor je baby.
Daarom schrijven artsen het liefst zo veilig mogelijke medicijnen voor als je zwanger bent of wilt worden. En het liefst zo min mogelijk medicijnen.
Als je medicijnen gebruikt, is het niet goed om hier zonder overleg mee te stoppen als je zwanger wilt worden. Dat kan schadelijk zijn voor jouw gezondheid en voor die van je baby.
Als een medicijn schadelijk is, zijn er meestal andere medicijnen die je wel veilig kunt gebruiken. Jouw medicijnen worden dan liefst al voor de zwangerschap vervangen door medicijnen die wel veilig zijn.
Gebruikt de aanstaande vader (of zaaddonor) medicijnen? Dat kan soms invloed op de kwaliteit van zijn sperma.
Waarom voorzichtig met medicijnen?
De gevolgen van medicijnen op je kind worden onder andere bepaald door het type medicijn en wanneer je het gebruikt in de zwangerschap.
In de eerste tien weken van de zwangerschap worden de organen van de ongeboren baby aangelegd. In deze periode kunnen er door sommige medicijnen afwijkingen ontstaan in organen (bijvoorbeeld hart of hersenen). Sommige medicijnen kunnen ook later in de zwangerschap voor problemen zorgen.
De baby kan ook gewend zijn aan sommige medicijnen en daardoor klachten krijgen na de geboorte. Deze klachten noemen wij ontwenningsverschijnselen.
Wat kun je doen?
Vraag de apotheker om een overzicht van de medicijnen die jullie gebruiken. Gebruik je nog andere medicijnen, bijvoorbeeld van de drogist of supermarkt? Of gebruik je kruidenmiddelen, homeopathische middelen of andere alternatieve medicijnen? Geef dit ook door aan je apotheker.
De apotheker kan deze middelen op jouw lijst zetten. En controleren of je de medicijnen veilig naast elkaar kunt gebruiken tijdens de zwangerschap. Want ook medicijnen die je niet in de apotheek koopt, zijn niet altijd veilig als je zwanger wilt worden of bent.
Je arts kan aan de hand van de lijst van de apotheker aangeven of de medicijnen allemaal nodig zijn. Het kan zijn dat je beter andere medicijnen kunt gaan gebruiken. Soms overlegt de arts daarover met de apotheker of met de specialist waar je onder behandeling bent.
Om goed advies te kunnen geven is het belangrijk dat artsen en de apotheker de juiste en nieuwste informatie over je medicijnen hebben. En dat ze weten dat je zwanger wilt worden of bent. Daarom is het handiger om al je medicijnen bij één vaste apotheek te halen. Dan is het makkelijker om te controleren of je de juiste (combinatie) medicijnen slikt.
Een medicijn kan ook in de moedermelk komen en zo bij de baby terecht komen. Zo kan het invloed hebben op de gezondheid van de baby. Daarom is het ook verstandig om aan te geven of je borstvoeding wilt gaan geven.
Als jij en de vader (of zaaddonor) daar toestemming voor geven, kan de informatie over jullie medicijnen en kinderwens ook doorgegeven worden aan andere zorgverleners. Als jij/ jullie geen toestemming geven, kun je het overzicht van je medicijnen op papier krijgen. Dan kun je het zelf aan de andere zorgverleners geven. Je bent er dan zelf verantwoordelijk voor dat je zorgverleners het nieuwste overzicht van jullie medicijnen hebben.
Belangrijke punten voor het gesprek met je arts
- Bespreek voor de zwangerschap met je huisarts of specialist welke medicijnen je kunt of moet blijven gebruiken.
- Als je zwanger wilt worden, stop dan niet zonder overleg met je medicijnen en met voorbehoedsmiddelen (zoals pil, spiraaltje of condoom).
- Vraag de apotheker om een lijst met alle medicijnen die jij slikt. Geef de naam van de medicijnen die je zelf hebt gekocht, bijvoorbeeld bij drogist of supermarkt, door aan je apotheker. Bespreek de lijst met je apotheker. Neem deze medicijnenlijst mee naar je arts.
- Het is van belang dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een geboortezorgplan in je dossier opnemen. Alle afspraken over medicijngebruik en de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode (moedermelk) komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf ook naar te vragen.
Kenniscentrum medicijnen en zwangerschap
Wil je voor of na het gesprek met je huisarts of specialist meer weten over de veiligheid van jouw medicijn? Ga dan naar de website van Moeders van Morgen Lareb. Daar kun je jouw medicijn opzoeken via https://www.lareb.nl/mvm-kennis.
Meer informatie
- Zwangerschap en kinderwens (apotheek.nl)
- Anticonceptiepil (apotheek.nl)
- Geneesmiddelgebruik door de man met kinderwens (Bijwerkingencentrum Lareb)
- Geneesmiddelgebruik tijdens de borstvoedingsperiode (Bijwerkingencentrum Lareb)
- Boek “Gezond zwanger worden. Handboek preconceptiezorg.” Eric A.P. Steegers, Annemarie Mulders, Yves Jacquemyn en Anjo Geluk (2023). Uitgeverij Garant. Zie o.a. hoofdstuk 15.
Bronnen
- Preconceptie Indicatie Lijst (CPZ, 2018)
- NHG-Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011)
@ ZwangerWijzer 2023
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts en gebaseerd op richtlijnen en medisch-wetenschappelijke literatuur. De bronnen vind je in de Bronnenlijst ZwangerWijzer.