Vraag advies aan de bedrijfsarts zodra je zwanger bent
Heb je in je werk te maken met lichaamstrillingen? Bespreek dit dan met je bedrijfsarts. Dit kun je het beste doen zodra je weet dat je zwanger bent.
Heb je geen bedrijfsarts? Neem dan contact op met de huisarts, verloskundige, gynaecoloog of werkgever.
 

De gevolgen van lichaamstrillingen voor de zwangerschap verschillen per persoon. Daarom is persoonlijk advies erg belangrijk.

Wat zijn trillingen en waar komen ze voor?
Veel apparaten trillen of schokken bij het gebruik. Die trillingen kunnen door je hele lichaam gaan. Geluid dat je hoort en ultrageluid bestaan ook uit trillingen. Met lichaamstrillingen bedoelen we trillingen van het gehele lichaam (whole body vibrations).
 

Mechanische trillingen
Daarmee kan je te maken hebben bij het besturen van machines, vrachtwagens, bus of tram. Vooral op slechte wegen of werkterreinen.
Je merkt soms dat die trillingen er zijn, omdat je wagenziek (vrachtwagens, machines of bussen) of zeeziek (schepen) kunt worden.
 

Ultrageluid
Maar ook geluid dat je hoort en ultrageluid (geluid met hoge frequenties) bestaan uit trillingen. Ultrageluid hoor of voel je niet of nauwelijks. Gewoon geluid en ultrageluid komen vaak voor bij schoonmaakmachines en medische apparatuur.
Voorbeelden van die medische apparaten zijn laserapparaten, reinigingsbaden of apparaten die tandsteen verwijderen. Ook apparaten voor het snijden van vlees maken soms ultrageluid.   
 

Geluidstrillingen
Je baby is gevoelig voor hard geluid. De buik van de moeder dempt het geluid wel een beetje (naar schatting 20 tot 30 dB), maar dat is soms niet genoeg.
Het beste is om tijdens de zwangerschap niet in lawaai te werken. Lawaai is geluid harder dan 80 dB.
Meer informatie vind je in het Infoblad Lawaai bij kinderwens en zwangerschap.
Staat jouw beroep er niet bij? En twijfel je of jij langdurig werkt met lichaamstrillingen? Neem dan contact op met je bedrijfsarts, werkgever, huisarts of verloskundige.

Je zwangerschap en de baby
Tijdens de zwangerschap zijn je banden, gewrichten en spieren minder sterk dan normaal. Daarom kan je lichaam minder hebben. De moederkoek (placenta) en de baby zijn ook gevoelig voor invloeden van buitenaf.
Trillingen op het werk hoeven geen problemen te geven. Maar je kunt rugklachten en bekkenklachten krijgen en eerder moe zijn. De kans is groter als de trillingen heftiger zijn of lang duren. Er zijn aanwijzingen dat lichaamstrillingen de kans groter kunnen maken dat je baby te vroeg geboren wordt.
Je baby is gevoelig voor hard geluid. Het geluid wordt wel iets gedempt door de buik van de moeder, maar jouw gehoorbescherming helpt je baby niet.

Wat kun je doen om de risico’s kleiner te maken?
Het beste is om tijdens de zwangerschap niet (of zo min mogelijk) te werken met lichaamstrillingen. Als je in je werk 8 uur per dag te maken hebt met trillingen, dan is er misschien een risico. Of er in je werk sprake is van schadelijke trillingen kun je bespreken met de bedrijfsarts.
Bij ultrageluid bijvoorbeeld zijn de frequenties, intensiteit en blootstelling van werksituatie tot werksituatie heel verschillend.
Ga naar je bedrijfsarts zodra je weet dat je zwanger bent. Je werk kan dan op tijd worden aangepast. Op het open spreekuur kun je terecht met vragen. Wat je met de bedrijfsarts bespreekt valt onder medisch geheim.
Het advies van de bedrijfsarts kun je zo nodig bespreken met de werkgever. Bespreek met je bedrijfsarts op welke manier je dat het beste kunt doen.
Heb je geen bedrijfsarts? Ga dan naar de huisarts of verloskundige. Zij kunnen voor meer informatie contact opnemen met het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB).

Wat moet de werkgever doen?
Je werkgever moet zorgen dat je veilig en gezond kunt werken. Je werkgever mag je geen werk laten doen dat schadelijk kan zijn voor jou of je ongeboren kind.

• De werkgever moet nieuwe medewerkers informatie geven over de risico’s van het werk. Bij een kinderwens of bij zwangerschap moet de werkgever voorlichting geven over de noodzakelijke aanpassingen in het werk.
• Je werkgever kan je voorlichten over de risico’s van het werken met lichaamstrillingen en over eventuele maatregelen om de risico’s kleiner te maken.
• Als er te grote risico's of onzekerheden blijven bestaan, dan kan je werk worden aangepast. In het uiterste geval krijg je tijdelijk ander werk aangeboden. Of je wordt vrijgesteld van werken.

Twijfel je over mogelijke gevaren?  Vraag dan advies aan de bedrijfsarts.

Meer informatie

• Kinderen krijgen? Denk na over de risico’s op uw werk (RIVM en Erfocentrum)
• Arboportaal over de rechten van mensen met een kinderwens, die zwanger zijn of borstvoeding geven (Ministerie van SZW)
• App Werk en Zwangerschap (FNV)
• Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB)

Bronnen

• Preconceptie Indicatielijst (CPZ, 2018)
• Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk (NVAB, 2018)
   

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.