Vraag advies vóórdat je zwanger wordt

Heb je ooit kanker gehad of heb je nu kanker? Door sommige behandelingen kun je minder goed of niet meer zwanger worden. Maak als je een kinderwens hebt, een afspraak met je huisarts of specialist (gynaecoloog of oncoloog) voordat je stopt met anticonceptie zoals pil, condoom of spiraaltje. Soms kun je een behandeling krijgen die de kans groter maakt dat je zwanger wordt.  

De invloed van (de behandeling van) kanker op de vruchtbaarheid en op de zwangerschap, verschilt van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies belangrijk.

Kanker en zwanger worden

Voordat je kankerbehandeling begint zal je arts met je bespreken of je nog graag kinderen wilt. Sommige kankerbehandelingen, zoals een operatie, chemotherapie of bestraling, kunnen je baarmoeder of eierstokken beschadigen. De kans om alsnog zwanger te worden is afhankelijk van je leeftijd, het aantal eicellen dat je voor de behandeling hebt en de soort en duur van de behandeling. Maar ook hoe jij je na de kankerbehandeling voelt, of je genoeg hersteld bent en hoe je arts verwacht dat het met jou en met de kanker verder gaat, heeft invloed.

Soms is het mogelijk om voor de kankerbehandeling een behandeling te krijgen zodat je later toch zwanger kunt worden. Bijvoorbeeld eicellen of bevruchte eicellen (embryo’s) invriezen. Bespreek welke behandeling voor jou het beste is. Het is niet zeker dat je na deze behandelingen zwanger kunt worden.

Als je na de kankerbehandeling onvruchtbaar bent geworden zijn er ook nog andere manieren om kinderen te krijgen. Bijvoorbeeld door eiceldonatie. Overleg hierover met je specialist (gynaecoloog of oncoloog) of (huis)arts. Je komt soms voor moeilijke keuzes te staan. Soms helpt het om erover te praten met vrouwen die hetzelfde meegemaakt hebben.

Als je kort geleden kanker hebt gehad, is vaak het advies om een tijdje te wachten met zwanger worden. Hoe lang je het beste kunt wachten verschilt per soort kanker. Ook maakt het uit in welke fase de behandelingen zijn. Bespreek dit met je specialist (gynaecoloog of oncoloog) of (huis)arts.

Je zwangerschap en je baby

In zeer zeldzame gevallen krijgen vrouwen tijdens een zwangerschap voor het eerst kanker, of komt de kanker terug. Vaak kan de kanker behandeld worden tijdens de zwangerschap. Dit hoeft geen nadelen te hebben voor je (ongeboren) kind of voor hoe de kanker zich verder ontwikkelt.

Kans dat de baby later ook kanker krijgt

Sommige vormen van kanker zijn erfelijk. Als al bekend is dat je een erfelijke vorm van kanker hebt, kan je (huis)arts je verwijzen naar een klinisch geneticus (erfelijkheidsarts). Deze arts kan onderzoek doen en meer vertellen over de kans dat jouw kind op latere leeftijd ook kanker krijgt en wat je daar aan zou kunnen doen.

Andere belangrijke punten voor het gesprek met je huisarts, gynaecoloog of oncoloog

• Bespreek voordat je begint met een kankerbehandeling of je nog kinderen wilt krijgen. Soms kun je voor de behandeling van de kanker een behandeling krijgen die de kans groter maakt dat je daarna zwanger wordt.
• Als je nu of in het verleden kankermedicijnen hebt gebruikt, bespreek dit dan vóórdat je zwanger probeert te worden met je specialist (gynaecoloog of oncoloog) of (huis)arts. Sommige kankermedicijnen kunnen je organen, bijvoorbeeld je hart, beschadigen. Daarom zijn soms extra onderzoeken nodig.
• Bespreek met je arts hoe lang na je kankerbehandeling je het beste kunt gaan proberen zwanger te worden.

Het is belangrijk dat alle betrokken hulpverleners samen een behandelplan voor jou maken en in je dossier zetten. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf op aan te dringen.
 

Kenniscentrum medicijnen en zwangerschap 

Wil je voor of na het gesprek met je huisarts of specialist meer weten over de veiligheid van jouw medicijn? Ga dan naar de website van Moeders van Morgen Lareb. Daar kun je jouw medicijn opzoeken via https://www.lareb.nl/mvm-kennis.

Meer informatie

• Vruchtbaarheid en kinderwens (Olijf, netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker)
• Kanker en zwangerschap (Kanker.nl)
• Kanker en zwanger worden (Thuisarts.nl)
• Ik heb kanker en ik wil nog zwanger worden (Thuisarts.nl)
• Ik heb kanker en ik krijg een behandeling om later zwanger te kunnen worden (Thuisarts.nl)
• Keuzehulp ‘Vruchtbaarheidsbehoud kanker' (Amsterdam UMC)
• Keuzehulp ‘Verschillende soorten kanker en kinderwens’ (CZ)
• Kanker en vruchtbaarheid (Freya, vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen)
• Boek “Gezond zwanger worden. Handboek preconceptiezorg.” Eric A.P. Steegers, Annemarie Mulders, Yves Jacquemyn en Anjo Geluk (2023). Uitgeverij Garant. Zie hoofdstuk 14.

@ ZwangerWijzer 2023
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts en gebaseerd op richtlijnen en medisch-wetenschappelijke literatuur. De bronnen vind je in de Bronnenlijst ZwangerWijzer.