Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Wil je zwanger worden en gebruik jij en/of je partner (wel eens) drugs?  Stop daar dan mee voordat je zwanger kunt worden en als je zwanger bent. Het is beter voor je gezondheid en de ontwikkeling van je kind. Vind je of vinden jullie het moeilijk te stoppen met drugs? Jullie kunnen daarvoor hulp vragen bij je (huis)arts. Bij stoppen is vaak professionele hulp nodig en dit kan tijd kosten, vraag tijdig advies.
Ben je al zwanger en gebruik je drugs? Overleg dan met je arts of je verloskundige wat je in jouw situatie het beste kunt doen.
Is het moeilijk voor je om dit met je huisarts of verloskundige te bespreken of wil je meer weten zonder je naam te zeggen? Bel dan de drugsinfolijn: 0900-1995 of mail vraagbaak@drugsinfo.nl.

Hieronder lees je meer over de gevolgen van verschillende soorten drugs voor zwanger worden, zwangerschap en kind.
 

XTC/Ecstasy (MDMA), je zwangerschap en je baby
Het gebruik van XTC/Ecstasy (MDMA) vlak voor en tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Het is schadelijk voor de baby. XTC geeft een grote piek van stress-hormoon en kan daarom problemen geven, zoals een verhoogde kans op ontwikkelingsproblemen bij het kind.
 

Cocaïne en zwanger worden
Het gebruik van cocaïne vlak voor en tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Het is schadelijk voor de baby. Mannen kunnen bij langdurig gebruik van cocaïne impotent worden.
 

Cocaïne, je zwangerschap en je baby
Cocaïne gaat snel via jouw lichaam door de moederkoek (placenta) naar je baby. Daarom geeft cocaïnegebruik tijdens de zwangerschap problemen, bijvoorbeeld een grotere kans op een miskraam, aangeboren afwijkingen (zoals onvoldoende groei van het hoofd), een hersenbloeding of loslating van de placenta. Er is ook meer kans op een te laag geboortegewicht (voor de duur van de zwangerschap), doordat de baby niet goed is gegroeid, en op een vroeggeboorte.
Na de geboorte kan de pasgeboren baby ontwenningsverschijnselen krijgen door cocaïne gebruik van de moeder tijdens de zwangerschap. Bijvoorbeeld onrustig zijn, slecht slapen, insulten krijgen en hyperactief zijn. Soms moet de baby hiervoor worden behandeld.
 

Cocaïne en problemen bij de latere ontwikkeling van je kind
Cocaïnegebruik tijdens de zwangerschap is schadelijk voor de hersenontwikkeling van je kind. Kinderen van moeders met cocaïnegebruik tijdens de zwangerschap hebben meer kans op problemen met hun emoties, concentratie, gedrag, spraak en met het leren. En meer kans op gewelddadig gedrag.

(Met)amfetamine (speed, chrystal meth), je zwangerschap en je baby
Het gebruik van (met)amfetamine (speed, chrystal meth) vlak voor en tijdens de zwangerschap wordt afgeraden.
Amfetamine heeft een sterk stimulerend effect; het zorgt voor een snellere hartslag en het samentrekken van bloedvaten. Daarom is er een verhoogde kans op, soms ernstige, complicaties voor de zwangere vrouw. Door het samentrekken van jouw bloedvaten kan er minder bloed en zuurstof naar de moederkoek (placenta) en je baby gaan. Daardoor kan je baby zich minder goed ontwikkelen en een te laag geboortegewicht hebben (voor de duur van de zwangerschap), doordat je baby niet goed is gegroeid. Er is ook meer kans dat je baby te vroeg wordt geboren of overlijdt tijdens de zwangerschap.
 

(Met)amfetamine en problemen bij de latere ontwikkeling van het kind
(Met)amfetaminegebruik in de zwangerschap leidt tot een verstoorde hersenontwikkeling. Kinderen van moeders met (met)amfetaminegebruik hebben meer kans op een depressie en concentratie- en leerproblemen.

Heroïne–, of methadon- of buprenorfinegebruik en zwanger worden
Gebruik je heroïne of methadon of buprenorfine en wil je zwanger worden? Maak dan vóórdat je stopt met anticonceptie (pil, condooms of spiraaltje) en zwanger kunt worden een afspraak met je huisarts. Of neem contact op met een verslavingskliniek.
Het advies is om voordat je zwanger kunt worden onder begeleiding over te stappen op methadon of buprenorfine. De begeleiding gebeurt meestal door een verslavingsarts en een gynaecoloog.
Ben je al zwanger? Ook dan geldt het advies om of zo snel mogelijk onder begeleiding van een verslavingsarts en een gynaecoloog over te stappen op methadon of buprenorfine.
Vrouwen worden door heroïne minder vruchtbaar. Mannen kunnen impotent worden en het remt de aanmaak van zaadcellen.
 

Heroïne, je zwangerschap en je baby
Als je zwanger bent en heroïne gebruikt is het belangrijk om onder begeleiding van een arts te stoppen met gebruik. Heel snel stoppen kan gevaarlijk zijn voor je zwangerschap en je baby.
Heroïnegebruik tijdens je zwangerschap heeft invloed op de ontwikkeling van je baby. Ook raakt baby gewend aan de blootstelling van heroïne in de baarmoeder en moet de baby na de geboorte ontwennen. Daarnaast maakt verslaving vaak dat je niet goed voor jezelf zorgt, niet goed eet en in financiële problemen komt.
Kinderen van moeders die heroïne gebruiken, hebben vaker een te laag geboortegewicht (voor de duur van de zwangerschap). De baby wordt ook vaker te vroeg geboren.
De pasgeboren baby kan ontwenningsverschijnselen krijgen door heroïnegebruik van de moeder tijdens de zwangerschap.
 

GHB, je zwangerschap en je baby 

Het gebruik van GHB vlak voor en tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Het is schadelijk voor je baby.
 

Andere belangrijke punten voor het gesprek met je arts

• Wil je zwanger worden en gebruik jij en/of je partner (wel eens) drugs? Stop daar dan mee voordat je zwanger kunt worden. Je hebt dan meer kans om zwanger te worden en het is beter voor je gezondheid en de ontwikkeling van je toekomstige kind.
• Vaak is het moeilijk om met drugs te stoppen. Dit komt niet alleen door de verslavende werking van de stoffen, maar ook omdat er vaak een onderliggende reden is waarom je je met drugs lekkerder voelt dan zonder. Met goede begeleiding heb je een goede kans om de verslaving te verminderen en artsen en andere professionals willen je hier graag bij helpen, ook als de behandeling moeilijk voor je is. Je geeft je kind de beste kans op een goede ontwikkeling als je hierbij om hulp durft te vragen.
• Denk samen na over hoe je/jullie drugsgebruik het leven van je kind zal beïnvloeden als je niet stopt of als het je niet lukt te stoppen. Drugs kosten vaak veel tijd, geld en energie die je niet aan je kind kunt besteden. Je leven kan erg onregelmatig zijn. Drugsgebruik kan ook veel stress veroorzaken.

Afhankelijk van jullie persoonlijke situatie en de drugs die je gebruikt, kan het zijn dat je tijdens je zwangerschap begeleid wordt door een team van specialisten, bestaande uit: een gynaecoloog, een verslavingsarts, een psycholoog, psychiater, maatschappelijk werker en een kinderarts

Meer informatie

• Drugsinfo.nl over het risico per middel en per fase van de zwangerschap en erna (Trimbos-instituut)
• Drugs en zwangerschap over verschillende soorten drugs, zwanger worden en zwanger zijn (Jellinek).
• Boek “Voordat je zwanger wordt. Wat vrouwen en mannen moeten weten.” Eric A.P. Steegers en Anjo Geluk (2022). Uitgeverij Garant. Zie hoofdstuk 13.

Bronnen

• Preconceptie Indicatie Lijst (CPZ, 2018)
• NHG-standaard preconceptiezorg (NHG, 2011)

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.