Astma bronchiale en kinderwens
Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Heb je astma, gebruik je daarvoor medicijnen en heb je een kinderwens? Maak dan vóórdat je stopt met anticonceptie zoals pil, spiraal of condoom een afspraak met je huisarts, longarts of verloskundige.
De gevolgen van astma voor de zwangerschap verschillen van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies belangrijk.
Astma en zwanger worden
Een zwangerschap kan astma klachten verminderen, omdat door de hormonen je luchtwegen wijder worden. Maar zwangerschap kan astma ook verergeren, omdat je gevoeliger bent voor virus infecties en omdat je middenrif hoger gaat staan waardoor je longen niet maximaal open kunnen.
De arts zal onderzoeken of je astma klachten hebt en hoe ernstig die zijn. Als het nodig is wordt de behandeling aangepast. Als jouw astma goed onder controle is voordat je zwanger wordt, zijn er geen negatieve gevolgen voor je zwangerschap en je kind. Als je astma klachten niet goed onder controle zijn, is er een verhoogd risico op problemen voor jou en je baby.
De ernst van jouw astma wordt bepaald door:
- het aantal aanvallen
- of je dagelijks medicijnen nodig hebt
- hoe vaak het nodig is dat je (daarnaast) nood-medicatie gebruikt
- de toestand van je longen (gemeten met een spirometer)
- jouw eigen ervaring van de klachten.
Het is belangrijk dat je zo min mogelijk astma aanvallen krijgt voor en tijdens de zwangerschap. Als je astma klachten al voor je zwangerschap niet goed onder controle te krijgen zijn, is er een grotere kans op aanvallen tijdens de zwangerschap. Je kunt dan worden verwezen naar de longarts en de gynaecoloog. Medicijnen zullen meestal niet gestopt worden. Het kan zijn dat je andere medicijnen moet gebruiken om aanvallen te voorkomen of omdat sommige medicijnen veiliger zijn voor je ongeboren baby. Stop nooit zelf zonder overleg met je arts met je medicijnen.
Je zwangerschap en je baby
Bij goede controle en de juiste medicijnen heeft astma, zonder regelmatige aanvallen, geen nadelige invloed op de zwangerschap en je baby.
Bij astma die niet goed onder controle te krijgen is, is er een grote kans op aanvallen tijdens de zwangerschap. Tijdens een astma-aanval kun je zuurstoftekort in je bloed krijgen. Als je vaak astma-aanvallen krijgt, kan er groeiachterstand bij de baby ontstaan. Er is dan ook een vergrote kans dat je baby te vroeg moet worden geboren.
Baby’s die te vroeg worden geboren hebben vaker een moeilijke start doordat hun organen nog niet helemaal zijn ontwikkeld. Ze kunnen bijvoorbeeld problemen hebben met hun ademhaling, bloedsomloop en zuurstofvoorziening in de hersenen. De gevolgen zijn groter naarmate de baby vroeger in de zwangerschap geboren wordt.
De baby kan ook een te laag geboortegewicht hebben (voor de duur van de zwangerschap), doordat de baby niet goed is gegroeid. Baby’s met een groeiachterstand krijgen minder voedingstoffen. Daardoor is er meer kans op problemen tijdens de zwangerschap, de bevalling en daarna.
Kinderen die veel te vroeg of veel te licht geboren worden, hebben een grotere kans op blijvende ziekten zoals hersenbeschadiging. Zij kunnen zelfs overlijden. Een te laag geboortegewicht vergroot ook de kans op het ontstaan van ziekten op latere leeftijd, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte en ernstig overgewicht.
Kans dat je baby ook astma krijgt
Zowel erfelijke als andere factoren spelen een rol bij het ontstaan van astma. Als één van de ouders astmatisch is, heeft de baby een grotere kans op aanleg voor astma. Wanneer beide ouders astmatisch zijn, is deze kans nog wat groter.
Roken
Als jij en je partner niet roken is dit de belangrijkste manier om astma klachten bij jezelf en je kind te verminderen.
Stop daarom met roken zodra je zwanger wilt worden. Je kunt daarvoor hulp vragen bij je (huis)arts of verloskundige. Stoppen met roken kan tijd kosten, informeer op tijd bij je arts. Zoek de manier die het beste bij jou en/of je partner past.
Uit onderzoek is bekend dat de kans dat je kind ook astma krijgt, ook kleiner wordt als je kind tenminste zes maanden borstvoeding krijgt.
Belangrijke punten voor het gesprek met je arts of verloskundige
- Bespreek voor de zwangerschap met je huisarts en/of behandelend arts hoe het met je astma omgaat en wat je kunt doen om een astma-aanval te voorkomen.
- Stop nooit met medicijnen zonder overleg met je arts.
- Veel astma medicijnen kunnen in overleg met je arts zonder problemen worden gebruikt tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Soms krijg je andere medicijnen.
- Als je dagelijks astma medicijnen gebruikt is het advies de jaarlijkse griepprik te halen, juist nu je zwanger wilt worden of zwanger bent.
- Als je een goed gecontroleerde vorm van astma hebt en over het algemeen aanvalsvrij bent, wordt je zwangerschap begeleid door de verloskundige en huisarts. Als je een vorm hebt die niet goed onder controle te krijgen is, als je dagelijks medicijnen gebruikt of je toestand verslechtert tijdens de zwangerschap, kun je worden verwezen naar de gynaecoloog en de longarts.
- Het is van belang dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een geboortezorgplan in je dossier opnemen. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode (en (borst)voeding) komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier ook zelf naar te vragen.
Kenniscentrum medicijnen en zwangerschap
Wil je voor of na het gesprek met je huisarts of specialist meer weten over de veiligheid van jouw medicijn? Ga dan naar de website van Moeders van Morgen Lareb. Daar kun je jouw medicijn opzoeken via https://www.lareb.nl/mvm-kennis.
Meer informatie
- Astma bij volwassenen (Thuisarts)
- Astma & zwangerschap (astmaVereniging Nederland en Davos)
- astmaVereniging Nederland en Davos (VND)
- Astma in de zwangerschap (PDF) (Teratologie Informatie Service LAREB)
- Boek “Gezond zwanger worden. Handboek preconceptiezorg.”. Eric A.P. Steegers, Annemarie Mulders, Yves Jacquemyn en Anjo Geluk (2023). Uitgeverij Garant. Zie o.a. hoofdstuk 14.
Bronnen
- Preconceptie indicatielijst (CPZ, 2018)
- NHG-Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011).
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.